Trong các bài viết về chất lượng xét nghiệm trước mình có nhắc tới các loại sai số như sai số hệ thống, sai số ngẫu nhiên… Vậy sai số là gì? Có những loại sai số nào trong xét nghiệm, các nguyên nhân và cách khắc phục các sai số này ra sao? Trong khuôn khổ bài viết hôm nay mình sẽ trình bày cụ thể về các loại sai số này.
Trong xét nghiệm nói chung và xét nghiệm y học nói riêng sai số là điều không tránh khỏi thậm chí thường xuyên chúng ta gặp phải. Nguyên nhân dẫn đến sai số thì nhiều. Mỗi giai đoạn trong xét nghiệm lại có một tỷ lệ và nguyên nhân sai số khác nhau. Trong bài viết này mình sẽ tổng hợp lại tỷ lệ và chỉ ra nguyên nhân gây sai số trong xét nghiệm từ đó giúp chúng ta hạn chế được các sai số để kết quả xét nghiệm được chính xác nhất.
Đảm bảo chất lượng nhằm tạo điều kiện tối ưu, hạn chế mức thấp nhất những sai sót có thể xảy ra trong 3 giai đoạn của quá trình xét nghiệm: trước, trong và sau XN, để cung cấp những XN có hiệu quả tối đa cho sức khỏe bệnh nhân và cộng đồng.
Trong bài viết trước về các bước thực hiện nội kiểm tra chất lượng mình có nhắc tới bước chuẩn bị mẫu để phân tích. Đây là bước rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả nội kiểm, vì vậy trong bài viết này mình sẽ trình bày kỹ hơn về các lưu ý khi chuẩn bị mẫu nội kiểm.
Trong bài viết trước về 3 phương thức trong ngoại kiểm tra chất lượng xét nghiệm mình có trình bày cụ thể về ba phương thức trong ngoại kiểm gồm: thử nghiệm thành thạo, kiểm tra lại/ phân tích lại và đánh giá tại chỗ. Trong đó phương thức thử nghiệm thành thạo là ưu việt nhất và phổ biến nhất.
Ở bài viết trước về các khái niệm cơ bản trong quản lý chất lượng xét nghiệm mình đã nhắc tới ngoại kiểm tra chất lượng (EQA). Trong đó mình có nói ngoại kiểm tra là một hệ thống do một cơ quan độc lập bên ngoài triển khai để đánh giá chất lượng của các phòng xét nghiệm trong cùng khu vực bằng cách gửi các mẫu đồng nhất tới các đơn vị tham gia sau đó tổng hợp kết quả để đánh giá chất lượng của từng phòng.
Tiếp theo bài viết hôm trước về hướng dẫn viết SOP kỹ thuật hôm nay mình xin chia sẻ tiếp hướng dẫn để viết SOP về quản lý trong xét nghiệm. Trong xét nghiệm có rất nhiều SOP về quản lý mà các bạn cần xây dựng như: SOP hướng dẫn biên soạn quy trình thực hành chuẩn, SOP kiểm soát tài liệu, SOP kiểm soát hồ sơ, SOP về quản lý nhân sự, SOP đánh gái tay nghề nhân viên, SOP quản lý trang thiết bị, SOP quản lý sinh phẩm và vật tư tiêu hao, SOP quản lý sự không phù hợp, SOP đánh giá sự hài lòng của khách hàng, SOP giải quyết khiếu nại, SOP lựa chọn và đánh giá nhà cung cấp, SOP bảo mật thông tin, SOP đánh giá nội bộ, SOP hành động khắc phục phòng ngừa...
ABX Pentra DX 120 là hệ thống máy huyết học tự động khá hiện đại của hãng Horiba. Máy có thể xét nghiệm tới 45 thông số của tế bào máu. Ngoài ra máy còn có khả năng nhuộm lam máu tự động. Máy sử dụng kết hợp cả 3 phương pháp đếm tế bào là Phương pháp trở kháng, phương pháp Laser và phương pháp phát xạ huỳnh quang.
Việc ly tâm thường được thực hiện trong khoảng 1 giờ sau khi mẫu được thu lượm. Nếu các mẫu được gửi đi, chỉ được sử dụng huyết thanh hoặc huyết tương, trừ trường hợp thật đặc biệt, máu toàn phần mới được vận chuyển đi xa để phân tích.
Máu là bệnh phẩm quan trọng và được dùng nhiều nhất. Máu đóng vai trò trung tâm trong quá trình vận chuyển nước và các chất hoà tan (chất dinh dưỡng, chất cặn bã). Máu là môi trường nội môi của cơ thể. Cơ thể luôn đảm bảo sự hằng định nội môi, nghĩa là các thông số hoá sinh của máu luôn ở trạng thái ổn định động (chúng dao động trong giới hạn sinh lý nhất định). Khi các trị số của một thông số nào đó vượt khỏi giới hạn sinh lý thì chúng phản ánh một bệnh lý nào đó.
Trong việc thăm khám, chữa bệnh, ngoài việc khai thác các dấu hiệu lâm sàng do thầy thuốc làm, còn phải làm các xét nghiệm. Vì các kết quả xét nghiệm giúp cho thầy thuốc chẩn đoán và theo dõi bệnh được chíng xác, khách quan, giúp cho việc điều trị đạtkếtquảtốt. Do đó việc lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm rất quan trọng. Người điều dưỡngphải chuẩn bị và tiến hành lấy bệnh phẩm đúng kỹ thuật.
Huyết đồ là xét nghiệm cho phép chúng ta khảo sát toàn diện số lượng cũng như chất lượng của các tế bào máu ngoại vi bao gồm: hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Là một xét nghiệm tổng thể và toàn diện cả 3 dòng tế bào máu nên khối lượng các kỹ thuật trong xét nghiệm huyết đồ là rất lớn.
Đái tháo đường là một bệnh phổ biến trong xã hội hiện nay. Khi xã hội càng phát triển việc sử dụng thực phẩm, hóa chất, thuốc... không được kiểm soát làm số lượng người bị tiểu đường ngày càng tăng lên. Đặc biệt bệnh tiểu đường đang có xu hướng trẻ hóa. Ai cũng có thể mắc tiểu đường, và nếu như không được phát hiện và kiểm soát sớm thì bệnh tiể đường sẽ gây ra những biến chứng vô cùng nguy hiểm ở mắt, thận, mạch máu, chi...
Trong bài viết trước mình đã trình bày về 6 xét nghiệm chẩn đoán phát hiện đái tháo đường. Tuy nhiên khi đã phát hiện được bệnh nhân bị đái tháo đường ta cần xác định chính xác typ của bệnh để có phương pháp điều trị hợp lý. Hiện nay đái tháo đường người ta chia ra làm 2 typ chính là đái tháo đường typ 1 và đái tháo đường typ 2.
Đường máu hay glucose máu là một xét nghiệm cơ bản dùng để đánh giá tình trạng rối loạn chuyển hóa glucid như bệnh lý đái tháo đường hay hạ đường huyết. Xét nghiệm được thực hiện bằng 2 phương pháp như hóa học và enzym. Tuy nhiên hiện nay phương pháp hóa học gần như không nơi nào dùng do không đặc hiệu và mất nhiều thời gian.
Xét nghiệm nước tiểu là loại xét nghiệm được dùng rất phổ biến hiện nay với nhiều ưu điểm như lấy mẫu bệnh phẩm dễ dàng không làm tổn thương đến bệnh nhân, tiến hành xét nghiệm nhanh, kết quả chính xác, có nhiều ý nghĩa trong chẩn đoán. Có nhiều loại xét nghiệm được thực hiện trên mẫu nước tiểu như:
Huyết đồ là xét nghiệm khảo sát toàn diện về số lượng, chất lượng các tế bào máu gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu ở máu ngoại vi. Xét nghiệm giúp chúng ta tìm hiểu được sâu hơn trong quá trình diễn biến về sinh lý, bệnh lý có ảnh hưởng đến hệ thống máu.