Tên khác : Thyrotropin

Tên chính : Thyroid-stimulating Hormone

Xét nghiệm liên quan : T4, T3, Thyroid Panel, Thyroid Antibodies

Xét nghiệm này đo lượng hormone kích thích tuyến giáp (TSH) trong máu. TSH được sản xuất bởituyến yên, một cơ quan nhỏ nằm dưới não và đằng sau các hốc xoang. Sự sản xuất TSH được điều hòa theo cơ chế  hệ thống thông tin phản hồi của cơ thể để duy trì số lượng ổn định của kích thích tố tuyến giáp thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) trong máu. Hormon tuyến giáp giúp kiểm soát tốc độ sử dụng năng lượng của cơ thể.

Khi nồng độ hormone giáp giảm trong máu, vùng dưới đồi tiết ra hormone thyrotropin (TRH). TRHkích thích tuyến yên giải phóng TSH. TSH lần lượt kích thích tuyến giáp sản xuất T4 và T3 và phóng thích T3,T4 vào máu, tuyến giáp là tuyến nhỏ hình con bướm nằm ở cổ mặt trước khí quản. Khi cả babộ phận này được hoạt động bình thường, tuyến giáp sản xuất T3,T4 theo kiểu bật và tắt để duy trì liên tục mức hormone tuyến giáp ổn định trong máu.

Nếu có rối loạn chức năng tuyến yên, có thể cho kết quả là số lượngTSH tăng hoặc giảm. Khi nồng độTSH tăng lên, tuyến giáp sẽ tăng sản xuất và tăng số lượng T4 và T3 trong máu và người bị ảnh hưởngcó thể gặp các triệu chứng liên quan với cường giáp, chẳng hạn như nhịp tim nhanh, giảm cân, căng thẳng, run tay, mắt bị kích thích, và khó ngủ.

Nếu sản xuất hormone tuyến giáp giảm (hypothyroidism), người bệnh có thể gặp các triệu chứng nhưtăng cân, da khô, táo bón, không chịu lạnh, và mệt mỏi. Ngoài ra rối loạn chức năng tuyến yên, cường giáp hoặc suy giáp có thể xảy ra nếu có một vấn đề ở vùng dưới đồi (TRH không đủ hoặc quá nhiều).Nồng độ hormone tuyến giáp cũng có thể được thay đổi bởi một loạt các bệnh tuyến giáp, bất kể số lượng TSH hiện tại trong máu như thế nào.

Xét nghiệm được sử dụng như thế nào?

Thử nghiệm TSH thường là thử nghiệm được lựa chọn để đánh giá chức năng tuyến giáp và / hoặc các triệu chứng cường giáp hoặc suy giáp. Nó thường xuyên được chỉ định cùng với hoặc trước khi xét nghiệm T4. Xét nghiệm tuyến giáp khác có thể được chỉ định bao gồm xét nghiệm T3 và các kháng thể tuyến giáp (nếu có nghi ngờ liên quan đến bệnh tuyến giáp tự miễn ).

Thử nghiệm TSH được sử dụng để:

    - Chẩn đoán rối loạn tuyến giáp ở một người có triệu chứng
    - Tầm soát sơ sinh cho một bé có tuyến giáp kém hoạt
    - Theo dõi điều trị bằng hormone tuyến giáp thay thế ở những người suy giáp
    - Chẩn đoán và theo dõi các vấn đề vô sinh nữ
    - Trợ giúp đánh giá chức năng của tuyến yên (đôi khi)
    - Tầm soát người lớn có các triệu chứng rối loạn tuyến giáp, mặc dù ý kiến ​​các chuyên gia khác nhauvềlợi ích của việc sàng lọc và tuổi bắt đầu sàng lọc.

Khi nào được ra chỉ định?

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm TSH khi có triệu chứng cường giáp hoặc suy giáp và / hoặc khi  có phì đại tuyến giáp.

Các dấu hiệu và triệu chứng của cường giáp có thể bao gồm:

    - Tăng nhịp tim
    - Lo âu
    - Giảm cân
    - Khó ngủ
    - Tay run
    - Ốm yếu
    - Tiêu chảy (đôi khi)
    - Nhạy cảm ánh sáng, rối loạn thị giác
    - Đôi mắt có thể bị ảnh hưởng bọng quanh mắt, khô, kích thích, và một số trường hợp lối hai mắt.

Các triệu chứng của suy giáp có thể bao gồm:

    - Tăng cân
    - Da khô
    - Táo bón
    - Không chịu lạnh 
    - Puffy da
    - Rụng tóc
    - Mệt mỏi
    - Kinh nguyệt bất thường ở phụ nữ

Xét nghiệm có thể được chỉ định đều đặn để theo dõi hiệu quả điều trị khi một người nào đó đang được điều trị rối loạn tuyến giáp.

Sàng lọc TSH thường xuyên được thực hiện tại Hoa Kỳ trên trẻ sơ sinh như là một phần của chương trình sàng lọc sơ sinh của mỗi tiểu bang. Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ khuyến cáo rằng những người lớn tuổi hơn 35 tuổi được sàng lọc bệnh tuyến giáp qua xét nghiệm TSH mỗi năm năm, mặc dù các tổ chức khác, chẳng hạn như Dịch vụ công tác dự phòng Hoa Kỳ, thách thức khuyến cáo này. Một số tổ chức đề nghị sàng lọc phụ nữ trên 50 hoặc những người có nguy cơ cao cho các rối loạn tuyến giáp, chẳng hạn như phụ nữ mang thai và sau sinh.

Kết quả thử nghiệm có nghĩa là gì?

Giá trị tham chiếu : TSH : 0,27 – 4,2 mU/L

Kết quả TSH cao thường có ý nghĩa là tuyến giáp hoạt động kém (nhược giáp ),không đáp ứng đầy đủvới sự kích thích của TSH ,nguyên nhân do một số loại rối loạn chức năng tuyến giáp cấp tính hoặc mãn tính.Hiếm khi có kết quả TSH cao, nguyên nhân có thể có vấn đề liên quan với tuyến yên, chẳng hạn như một khối u sản xuất ra lượng TSH không  kiểm soát được. Một giá trị TSH cao cũng có thể xảy ra khi một ai đó có một rối loạn tuyến giáp, những người này tuyến giáp không sản xuất hay sản xuấtquá ít hormone tuyến giáp.

Một kết quả TSH thấp có ý nghĩa tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) hoặc dùng quá nhiều thuốc nội tiết tố tuyến giáp cho những người đang được điều trị tuyến giáp kém hoạt (hoặc cắt bỏ).Hiếm khi có một kết quả TSH thấp mànguyên nhândo tuyến yên ,có thể do ngăn chặn sự sản xuất TSH.

Cho dù cao hay thấp, TSH bất thường cho thấy sự dư thừa hoặc thiếu hụt lượng hormone tuyến giáp cho cơ thể, nhưng nó không cho biết lý do tại sao. Một kết quả xét nghiệm TSH bất thường, thường được thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung để điều tra nguyên nhân của sự gia tăng hoặc giảm.

Bảng sau đây tóm tắt kết quả các kiểm tra và ý nghĩa tiềm năng của nó.

Điều gì khác nên biết?

Nhiều loại thuốc - bao gồm cả aspirin và liệu pháp thay thế hormone tuyến giáp - có thể ảnh hưởng đến kết quả thử nghiệm chức năng tuyến giáp và sử dụng xét nghiệm cần được thảo luận với bác sĩ trước khi thử nghiệm.

Khi bác sĩ điều chỉnh liều lượng hormone tuyến giáp thay thế của một người, điều quan trọng là phải chờ đợi ít nhất 1-2 tháng kiểm tra TSH lại một lần nữa trước khi điều chỉnh liều mới, mới có thể đánh giá hiệu lực đầy đủ của liều mới.

Căng thẳng quá mức và bệnh cấp tính cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm TSH, và kết quả có thể thấp trong ba tháng đầu của thai kỳ.

Câu hỏi phổ biến 

1. Bác sĩ thường làmxét nghiệmTSH trong thời kỳ mang thai?

Các bác sĩ thường không kiểm tra các phụ nữ không có triệu chứng, nhưng những người có triệu chứng và / hoặc có rối loạn tuyến giáp, bác sĩ có thể chỉ định  thử nghiệm trong khoảng thời gian mang thai đểphát hiện và đánh giá cường giáp hoặc suy giáp trong thời kỳ mang thai và sau khi sanh.

2. Có những điều gì có thể làm tăng hoặc giảm mức TSH của tôi?

Nói chung, TSH không đáp ứng với thay đổi lối sống. Điều quan trọng là tuyến yên và tuyến giáp đượclàm việc tương hợp với nhau để sản xuất số lượng hormon tuyến giáp thích hợp.

3. TSH thế hệ thứ 3 và TSH siêu nhạy là gì?

Cả haitên gọi có liên quan đến sự tiến bộ của các kỹ thuật xét nghiệm TSH. Theo thời gian, xét nghiệmTSH ngày càng nhạy và đặc hiệu hơn thông qua sự phát triểncủa kỹ thuật. Hầu hết các phòng thí nghiệm sử dụng thế hệ thứ 3 / thử nghiệm TSH siêu nhạy. Đây là kỹ thuật mới nhất,độ nhạy xét nghiệm tăng khoảng 100 lần so với thử nghiệm TSH thế hệ đầu tiên.