XÉT NGHIỆM CHỈ SỐ AMH. CHỈ SỐ AMH LÀ GÌ ?, nồng độ AMH bình thường, nồng độ AMH giảm, nồng độ AMH cao, đánh giá kết quả, nhận định và tiên lượng lâm sàng. Điều trị các bất thường về chỉ số AMH như thế nào là toàn bộ nội dung bài viết này.
I.CHỈ SỐ AMH LÀ GÌ
AMH là chữ viết tắt của chữ Anti Mulerian Hocmon, có bản chất là glycoprotein, lưu hành trong máu người.
Ở phụ nữ, các tế bào hạt granulosa trong tiền nang noãn của buồng trứng chế xuất ra AMH. Nồng độ AMH trong máu phản ánh trữ lượng tiền nang noãn và khả năng sinh trứng của buồng trứng. Vì vậy nồng độ AMH trong máu (tính bằng ng/mL) đánh giá được khả năng sinh sản của buồng trứng
Ở đàn ông, AMH được chế xuất từ tế bào Sertoli,là những tế bào sinh tinh trong tinh hoàn. Nồng độ AMH trong máu phản ánh trữ lượng tiền tinh trùng và khả năng sinh tinh của tinh hoàn.
II. PHỤ NỮ CẦN XÉT NGHIỆM AMH KHI CÓ TÌNH TRẠNG, BỆNH SAU :
1. Hiếm muộn , vô sinh, buồng trứng đa nang : đánh giá khả năng sinh sản của buồng trứng .
2. Suy buồng trứng sớm ,rối loạn kinh, kinh ít, thưa kỳ và vô kinh
3. Theo dõi hiệu quả điều trị vô sinh
4. Ung thư buồng trứng.
5. Tiên lượng mãn kinh : nếu AMH < 0,2 ng/mL, lứa tuổi 35-39 sẽ mãn kinh sau 10 năm, lứa tuổi 45 – 48 sẽ mãn kinh sau 6 năm
II.KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM AMH Ở PHỤ NỮ
Xét nghiệm AMH trong máu vào bất kỳ thời gian nào mà không phụ thuộc vào chu kỳ kinh.
1.Nồng độ AMH bình thường 2 – 6,8 ng/ml
2.Nồng độ AMH thấp:
AMH giảm dần theo tuổi tác. Người phụ nữ bắt đầu có kinh đến mãn kinh, AMH sẽ luôn luôn giảm theo đồ thị hướng đi xuống và cuối cùng về mức zero.
AMH < 1ng/ml : kết luận buồng trứng yếu, dự trữ trứng giảm
3. Nồng độ AMH cao
Nồng độ AMH từ 10 – 15 : được kết luận là cao
Nồng AMH 15 ng/ml - 20ng/ml : được kết luận là quá cao.
Sai số của các xét nghiệm,AMH có thể xảy ra do : phương pháp tiến hành, thiết bị và kỹ thuật đo và chuẩn tham khảo.. Chuẩn tham khảo mớI tháng 8/2013 của công ty cung cấp kit xét nghiệm AMH cao hơn gần 2 lần so với chuẩn cũ.
III. ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG D SINH SẢN CỦA PHỤ NỮ
+ Khả năng sinh sản tối ưu : 4,0 - 6,8
+ Khả năng sinh sản tốt : 2,2 – 4,0
+ Khả năng sinh sản kém : 0,3 – 2,2
+ Khả năng sinh sản rất kém: 0,0 – 0,3
IV. NHẬN ĐỊNH CÁC BỆNH LÝ CÓ CHỈ SỐ AMH BẤT THƯỜNG
1.Phụ nữ có nồng độ AMH thấp:
AMH < 1ng/ml : tiên lượng hầu hết là khó có thai.
Nếu kết quả điều trị Bổ Buồng Trứng có đáp ứng, thì nang noãn hoạt động mạnh, tế bào hạt gia tăng sản xuất AMH, nên AMH sẽ tăng cao trong mức độ nào đó.Điều này cho phép bệnh nhân chuyển sang goai đoạn kích trứng Tây y
Nhưng có những trường hợp buồng trứng quá yếu, thuôc Bổ Buồng Trứng không đáp ứng điều trị thì không nên kích trứng .Vì trứng thu được ít, mà không có trứng loại I, nên cơ hội đậu thái vô cùng hiếm. Trường hợp này nên xin trứng để làm TTON ( IVF )
2.Phụ nữ có nồng độ AMH quá cao
+ Hội chứng buồng trứng đa nang : nồng độ AMH trong máu thường > 6,8 ng/mL.
+ Kích trứng bằng uống như Clomid, Serophene, Clostilbegyt, Duinum, Profertil, Ovophene, Ovuclon…AMH quá cao sẽ gây thất bại khá nhiều
+ Kích trứng bằng thuốc tiêm : nếu AMH quá cao sẽ khó canh liều và dễ xảy ra quá kích. Có thể phình to buồng trứng và vỡ.
+ Buồng trứng yếu: đáp ứng điều trị tình trạng trứng yếu , nhỏ, lép tốt nếu AMH tăng vừa phải
+ Ung thư tế bào granulosa buồng trứng ( độ nhạy khoảng 76 đến 93%). AMH giảm vài ngày sau phẫu thuật khối u buồng trứng. Nếu AMH tăng lại sau một thời gian đã phẫu thuật cho phép kết luận ung thư tái phát.
V. KẾT LUẬN
Dùng thuốc bắc thanh Bổ Buồng Trứng để duy trì AMH ở các khu mô buồng trứng bị giảm dự trữ trứng non và tăng chất lượng cho phần mô buồng trứng còn mlaij noãn trứng còn lại…để tăng phần nào khả năng sinh sản cho người phụ nữ bị hiếm muộn.
Đối với đàn ông cần uống thuốc Bắc thang Bổ Tinh Trùng cũng theo cơ chế trên,
Về nguyên tắc , nếu dùng thuốc Bắc trong 1 tháng thấy có đáp ứng điều trị : chất lượng và số lượng tinh trùng tăng thì bác sĩ dẽ kiểm tra và cho hướng điều trị cụ thể tiếp.
VI BÉ TRAI XÉT NGHIỆM AMH KHI
1. Có dấu hiệu lưỡng giới , không có tinh hoàn, phát triển bộ phận sinh dục nam không bình thường : nồng độ AMH trong máu bằng không hoặc rất thấp và nồng độ các androgen trong máu thấp: không có tinh hoàn hoặc không phát triển giới tính nam.
2. Chẩn đoán tinh hoàn lạc chỗ: khám không thấy có tinh hoàn nhưng nồng độ AMH và các androgen bình thường
Bác sĩ Phạm thị Mai